NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA LUẬT ĐẦU TƯ 2019

Ngày 17/06/2020, Quốc hội đã thông qua Luật Đầu tư 2019. Có hiệu lực từ ngày 01/01/2021, Luật Đầu tư 2019 sẽ thay thế Luật Đầu tư 2014, sửa đổi, bổ sung bởi Luật Đầu tư 2016. Thông qua bài viết này DTD sẽ trình bày về những điểm mới trong Luật Đầu tư 2019, liên quan đến ba điểm mới nổi bật của lần sửa đổi luật này bao gồm: (i) Ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; (ii) Ưu đãi, hỗ trợ đầu tư; (iii) Thủ tục đầu tư.

1. Loại bỏ dịch vụ đòi nợ ra khỏi danh sách ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Điểm mới đầu tiên trong Luật Đầu tư 2019 là việc loại bỏ dịch vụ đòi nợ ra khỏi danh sách ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Thay vào đó, dịch vụ này được đưa vào Điều 06 Luật Đầu tư 2019, trở thành ngành, nghề bị cấm đầu tư kinh doanh. Trước khi Luật Đầu tư 2019 chính thức được thông qua, có hai phương án quản lý dịch vụ đòi nợ được trình ra Quốc hội. Phương án thứ nhất (đã được thông qua), cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ. Phương án thứ hai, giữ nguyên quy định của Luật Đầu tư 2014, dịch vụ đòi nợ tiếp tục là dịch vụ kinh doanh có điều kiện, song được đổi tên thành dịch vụ thu hồi nợ. Với việc hiện tượng đòi nợ núp bóng xã hội đen xảy ra tại nhiều tỉnh, thành, việc Quốc hội cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ là hoàn toàn dễ hiểu. Tuy nhiên, sau khi quy định này được thông qua, các cơ quan quản lý nhà nước chắc chắn phải đối mặt với hiện tượng đòi nợ chui. Rõ ràng, cần thiết phải có các quy định hướng dẫn để giải quyết vấn đề này.

2. Bổ sung thêm hình thức ưu đãi đầu tư.

Về vấn đề ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, Điều 15 Luật Đầu tư 2019 có bổ sung thêm một hình thức ưu đãi đầu tư.

Cụ thể, nhà đầu tư sẽ được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, tăng mức chi phí được trừ khi tính thu nhập chịu thuế. Bên cạnh đó, dự án sử dụng người lao động là người khuyết tật, dự án đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, đầu tư kinh doanh chuỗi phân phối sản phẩm của doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng được bổ sung vào nhóm các đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư. Đối với những dự án đầu tư thành lập mới hoặc mở rộng các trung tâm nghiên cứu và phát triển, trung tâm đổi mới sáng tạo có tổng vốn đầu tư từ 6,000 tỷ đồng trở lên, hoặc những dự án đầu tư thuộc ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư có quy mô vốn đầu tư từ 30,000 tỷ đồng trở lên, sẽ được hưởng ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt (Điều 20 Luật Đầu tư 2019).

3. Thay đổi đáng kể về hồ sơ, thủ tục đầu tư.

Trước hết, về hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư, Luật Đầu tư 2014 quy định mỗi dự án đầu tư thuộc thẩm quyền quyết định của các cấp khác nhau sẽ có hồ sơ khác nhau. Luật Đầu tư 2019 đã sửa đổi điều này bằng cách thống nhất hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư vào khoản 01 Điều 33, đối với tất cả các dự án đầu tư thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Đối với những dự án thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ là cơ quan đầu mối tiếp nhận hồ sơ của nhà đầu tư. Đặc biệt, đối với các dự án thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội, thời gian thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước sẽ là 15 ngày, thay vì 03 ngày theo Luật Đầu tư 2014, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ dự án đầu tư.

Ngoài ra, thủ tục đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, vốn góp trong tổ chức kinh tế cũng có những sự thay đổi đáng chú ý. Theo khoản 03 Điều 26 Luật Đầu tư 2019, nhà đầu tư nước ngoài phải thực hiện thủ tục đăng ký góp vốn, mua cổ phần, vốn góp trong những trường hợp sau:

      (i) Việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp làm tăng tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài tại tổ chức kinh tế kinh doanh ngành, nghề tiếp cận thị trường có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài;

     (ii) Việc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp dẫn đến việc nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều 23 của Luật Đầu tư 2019 nắm giữ trên 50% vốn điều lệ của tổ chức kinh tế trong các trường hợp: tăng tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ của nhà đầu tư nước ngoài từ dưới 50% lên trên 50% và tăng tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ của nhà đầu tư nước ngoài khi nhà đầu tư nước ngoài đã sở hữu trên 50% vốn điều lệ trở lên trong tổ chức kinh tế;

    (iii) Nhà đầu tư nước ngoài góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp của tổ chức kinh tế có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới, ven biển hoặc khu vực khác có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.

Việc Luật Đầu tư 2019 được ban hành hứa hẹn sẽ thu hút những dòng vốn đầu tư từ nước ngoài, phù hợp với định hướng tại Nghị quyết 50/NQ-TW năm 2019 của Bộ Chính trị về nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài. Thêm vào đó, Luật Đầu tư 2019 cũng sẽ gỡ rối những khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp trong việc thực hiện các dự án đầu tư, cải thiện môi trường kinh doanh, ổn định nền kinh tế vĩ mô sau đại dịch Covid-19.